Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến phát triển con người, hai phương pháp Coaching và Mentoring đã trở thành công cụ chiến lược giúp nâng tầm đội ngũ nhân sự. Tuy nhiên, không ít nhà quản lý vẫn phân vân: “Đâu mới là phương pháp phù hợp – Coaching hay Mentoring?” Bài viết dưới đây, cùng góc nhìn của chuyên gia Lê Anh Phước, sẽ giúp bạn phân biệt rõ và lựa chọn hướng phát triển nhân sự hiệu quả nhất.
1. Coaching là gì? Mentoring là gì?
Coaching là quá trình huấn luyện một-một, thường được dẫn dắt bởi chuyên gia có kỹ năng chuyên môn về đào tạo và phát triển con người. Mục tiêu chính của coaching là nâng cao hiệu suất trong thời gian ngắn, giải quyết vấn đề cụ thể, hoặc đạt mục tiêu rõ ràng trong công việc.
Mentoring là mối quan hệ dài hạn giữa người hướng dẫn (mentor) và người được hướng dẫn (mentee). Mentoring tập trung vào phát triển toàn diện cá nhân – bao gồm năng lực, tư duy, định hướng nghề nghiệp, và mối quan hệ trong công việc.
2. So sánh Coaching và Mentoring
| Tiêu chí | Coaching | Mentoring |
|---|---|---|
| Thời gian | Ngắn hạn | Dài hạn |
| Mục tiêu | Cụ thể, hiệu suất công việc | Phát triển cá nhân toàn diện |
| Mối quan hệ | Huấn luyện viên – Học viên | Người đi trước – Người đi sau |
| Phương pháp | Tập trung vào hành vi và kết quả | Tập trung vào chia sẻ kinh nghiệm và tư duy |
| Đối tượng phù hợp | Nhân sự đang đối mặt với thử thách cụ thể | Nhân sự cần định hướng lâu dài |
Chuyên gia Lê Anh Phước chia sẻ: “Không nên đặt Coaching và Mentoring trong thế đối lập. Vấn đề nằm ở việc hiểu đúng mục tiêu phát triển nhân sự của doanh nghiệp để lựa chọn hoặc kết hợp cả hai một cách hiệu quả.”
3. Khi nào nên chọn Coaching?
-
Khi nhân viên cần cải thiện kỹ năng trong thời gian ngắn
-
Khi mục tiêu phát triển cá nhân gắn với KPIs rõ ràng
-
Khi muốn nâng cao hiệu suất làm việc ngay lập tức
-
Khi cần giải quyết khủng hoảng tâm lý hoặc hiệu suất
Ví dụ: Một nhân viên mới lên quản lý nhưng thiếu kỹ năng giao tiếp nhóm – chương trình coaching trong 3 tháng có thể giúp họ tự tin hơn, cải thiện phong thái lãnh đạo rõ rệt.
Theo Lê Anh Phước, việc áp dụng coaching đặc biệt hiệu quả khi doanh nghiệp muốn tạo ra sự thay đổi nhanh chóng trong đội ngũ chủ chốt.
4. Khi nào nên chọn Mentoring?
-
Khi cần phát triển năng lực tổng thể cho nhân sự tiềm năng
-
Khi xây dựng văn hóa chia sẻ trong doanh nghiệp
-
Khi cần định hướng dài hạn cho nhân viên mới hoặc kế thừa
-
Khi muốn truyền đạt kiến thức tổ chức và văn hóa công ty
Mentoring phù hợp với các doanh nghiệp định hướng phát triển bền vững. Ví dụ, một trưởng phòng có kinh nghiệm làm mentor cho nhân viên mới để giúp họ hiểu cách xử lý tình huống thực tế, văn hóa nội bộ, và cả cách cân bằng cảm xúc công việc.
Lê Anh Phước cho rằng mentoring là “cầu nối giữa thế hệ đi trước và thế hệ kế thừa”, giúp doanh nghiệp duy trì sự liên tục trong giá trị và phong cách lãnh đạo.
5. Kết hợp cả Coaching và Mentoring – Lối đi chiến lược
Tại nhiều doanh nghiệp lớn, mô hình kết hợp giữa Coaching và Mentoring đang được ưa chuộng:
-
Giai đoạn đầu: Mentoring giúp nhân viên hòa nhập và phát triển định hướng
-
Giai đoạn giữa: Coaching được triển khai để bứt phá hiệu suất hoặc phát triển năng lực cụ thể
-
Giai đoạn trưởng thành: Mentoring quay lại như một cách truyền lửa và giữ lửa lâu dài
Theo Lê Anh Phước, sự kết hợp này tạo ra “vòng đời phát triển nhân sự toàn diện”, từ thích nghi đến phát triển, từ trưởng thành đến lan tỏa ảnh hưởng.
6. Những lưu ý khi triển khai
-
Chọn đúng người: Không phải ai cũng có thể trở thành mentor hoặc coach. Họ cần kinh nghiệm, kỹ năng lắng nghe và khả năng truyền cảm hứng.
-
Đặt mục tiêu rõ ràng: Nhất là trong coaching – càng cụ thể thì hiệu quả càng cao.
-
Thiết lập hệ thống theo dõi: Đo lường kết quả qua phản hồi, khảo sát hoặc đánh giá năng lực theo từng giai đoạn.
-
Tạo văn hóa học hỏi: Coaching và Mentoring chỉ thực sự hiệu quả khi doanh nghiệp khuyến khích tư duy cầu tiến, tinh thần cởi mở.
7. Kết luận
Không có một “cách tốt nhất” duy nhất để phát triển nhân sự. Coaching và Mentoring là hai con đường khác nhau, nhưng có thể hội tụ nếu doanh nghiệp hiểu rõ mục tiêu phát triển đội ngũ. Dưới góc nhìn của chuyên gia Lê Anh Phước, điều quan trọng nhất là nhà lãnh đạo cần linh hoạt, đặt con người vào trung tâm chiến lược và xây dựng hệ sinh thái học hỏi liên tục.
LIÊN HỆ
Đăng ký đào tạo hoặc nhận tư vấn tại: Bách Khoa Marketing hoặc Alphalife Việt Nam
Hotline: 0961 346 598 hoặc 092 6712 111
Fanpage: Anh Phước HR
Gmail: anhphuochr@gmail.com
